F-35 qiruvchi samolyotlari kiberhujumlarga moyil
Barcha quyi tizimlarning o’zaro bog’liqligi tufayli, ulardan faqat bittasining buzilishi boshqalarning buzilishiga olib kelishi mumkin.
Amerika notijorat tashkiloti Hukumat nazorati loyihasi (POGO) ma’lumotlariga ko’ra, F-35 qiruvchi samolyotlari kiberhujumlarga mutlaqo zaif. F-35 tarixdagi eng qimmat harbiy tizim hisoblanadi, ammo u zararli dasturlardan butunlay himoyasiz. POGOning tushuntirishicha, kiberxavfsizlik F-35 uchun juda muhim, chunki uning ishlashi avtomatlashtirilgan tizimlar tarmog’iga juda bog’liq. «F-35dagi barcha tizimlarning to’liq integratsiyalashgan tabiati tufayli kiberxavfsizlik boshqa samolyotlarga qaraganda ancha muhimroq», deb ta’kidladi POGO mutaxassisi Den Grazier.
Grazier tushuntirganidek, hozirda foydalanilayotgan eski samolyotlar dasturiy ta’minotga asoslangan quyi tizimlar bilan jihozlangan. Xakerlar ushbu quyi tizimlarga kirib, navigatsiya tizimlariga kirishlari mumkin. Biroq, eski samolyotlardagi quyi tizimlar to’liq integratsiya qilinmaganligi sababli, hujumchilar, masalan, aloqa tizimiga kira olmaydilar. Boshqa tomondan, F-35 dagi quyi tizimlar to’liq integratsiyalashgan bo’lib, bu qiruvchi samolyotni juda zaif qiladi.
F-35 kompyuter tizimlarining o’zaro bog’liqligi o’z-o’zidan jiddiy zaiflikdir. Samolyotning barcha alohida quyi tizimlari, masalan, elektron radarlar, taqsimlangan diafragma tizimi va aloqa, navigatsiya va identifikatsiya tizimi bir-biri bilan aloqa qiladi. Bu shuni anglatadiki, hujumchilar faqat bittasini buzib, qolganlariga kirish huquqiga ega bo’lishlari mumkin.
«Qurol tizimlaridan biriga muvaffaqiyatli hujum uning samaradorligini pasaytirishi, vazifani bajarishga xalaqit berishi va hatto jismoniy zarar va hayotni yo’qotishiga olib kelishi mumkin», deb ta’kidladi POGO.
