Blog

Kiberxavfsizlik o’z ichiga oladi в o’zim himoya qilish odamlar, qurilmalar, jarayonlar Va texnologiyalar dan zararli hujumlar Va beixtiyor zarar.

Kiberxavfsizlik belgilanadi Qanaqasiga chora-tadbirlar, qabul qilingan uchun himoya qilish odamlar, qurilmalar, jarayonlar Va texnologiyalar dan zararli hujumlar Va beixtiyor zarar. IN bu maqola batafsil tushuntiradi kiberxavfsizlik Va sanab o’tilgan eng zo’r amaliyotlar yoqilgan 2022 yil.

Kiberxavfsizlik nima?

Kiberxavfsizlik o’z ichiga oladi V o’zim har xil chora-tadbirlar tomonidan himoya qilish odamlar, qurilmalar, jarayonlar Va texnologiyalar dan zararli hujumlar Va beixtiyor zarar.

Kiberxavfsizlikning bir qancha elementlari mavjud, jumladan, tarmoq xavfsizligi, ilovalar xavfsizligi, maʼlumotlar va saqlash xavfsizligi, bulut xavfsizligi, mobil xavfsizlik, identifikatsiyani boshqarish va biznes uzluksizligini rejalashtirish. Bular identifikatsiya va kirishni boshqarish (IAM) yechimlari, xavfsizlik axboroti va hodisalarni boshqarish (SIEM) tizimlari va maʼlumotlar xavfsizligi platformalari yordamida amalga oshiriladi.

Muvaffaqiyatli biznes faqat tajribali mutaxassislarga tayanishi mumkin emas – bu to’g’ri jarayonlarni talab qiladi. Ushbu jarayonlar ko’pincha texnologiya yordamida amalga oshiriladi. Mijozlar bilan munosabatlarni boshqarish (CRM) dasturiy ta’minoti, HR dasturiy ta’minoti va hatto GSuite kabi asosiy hamkorlik dasturlari har qanday biznes operatsiyalarining bir qismidir. Printerlardan tortib mobil qurilmalargacha bo‘lgan kundalik ishlarda ko‘plab jismoniy qurilmalar ham ishtirok etadi. So’nggi paytlarda o’z qurilmangizni olib keling (BYOD) madaniyatining o’sishi va pandemiya sabab bo’lgan masofaviy ishlash madaniyati ishlatilayotgan qurilmalar xilma-xilligini oshirdi.

Juda ko’p komponentlar bilan xakerlar va raqobatchi kompaniyalar ulardan kamida bittasi xakerlik hujumiga qarshi himoyasiz ekanligini bilishadi. Buzilganidan so’ng, biznes tizimi mijozlar ma’lumotlari, kompaniya ma’lumotlari va savdo sirlarini oshkor qilishi mumkin. Bunday g’arazli urinishlardan tashqari, tabiiy ofatlar ham operatsiyalarni buzishi mumkin. Shu sababli, kompaniyalar o’z faoliyatining har bir jihatini himoya qilish uchun keng qamrovli tizim yaratishga e’tibor qaratishlari kerak. Bu erda kiberxavfsizlik katta rol o’ynaydi. U texnik infratuzilma bilan bog’liq barcha biznes tarkibiy qismlarini himoya qiladigan keng qamrovli tizimni yaratadi.

Kiberxavfsizlik o’zini va homiylarini himoya qilish uchun turli choralarni birlashtirgan bar yoki klubga o’xshaydi. Ularning kiraverishda sakrash moslamalari bor. Ular shubhali xatti-harakatlarni kuzatish uchun strategik tarzda xavfsizlik kameralarini o’rnatdilar. Ularda o‘g‘irlikdan tortib sud jarayonlarigacha bo‘lgan barcha narsalardan himoya qilish uchun keng qamrovli sug‘urta polislari mavjud. Shuningdek, ular o’z xodimlariga itoatsiz mijozni qachon chiqarib yuborish bo’yicha ko’rsatmalarga ega.

Bugungi kunda hech bir sanoat tegishli kiberxavfsizlik choralarisiz omon qola olmaydi. Ta’lim, hukumat, chakana savdo, sog’liqni saqlash, moliya, ijtimoiy media va o’yin-kulgi – bu kiberhujumlar ta’siriga uchragan ko’plab sanoat vertikallaridan faqat bir nechtasi. Buyuk Britaniyadagi Tesco supermarketlar tarmog‘i kiberhujumga urinish tufayli ikki kunlik elektr ta’minotida uzilishga duch keldi va bu o‘z veb-sayti va ilovasini mijozlarga kira olmadi. Bu uning 6,6 million ilova foydalanuvchilarining ko’pchiligini xafa qildi va ularni buyurtmalarni bekor qilishga va biznesini boshqa joyga ko’chirishga majbur qildi.

Yahoo internet-provayderi 2013 va 2016 yillar oralig’ida uchta alohida ma’lumotlar buzilishiga uchradi, bu esa uch milliardgacha hisoblarga ta’sir ko’rsatdi. Natijada 117,5 million dollarga teng bo’lgan jamoaviy da’vo yuzaga keldi. Aniq moliyaviy tanglikdan tashqari, Yahoo bu buzilishlarni jamoatchilikka sekin oshkor qilgani obro’siga putur etkazdi.

Marketsandmarkets’ning 2021 yilgi Global prognoziga ko‘ra, global kiberxavfsizlik bozori 2021 yildagi 217,9 milliard dollardan 2026 yilga kelib 345,4 milliard dollargacha, yillik murakkab o‘sish sur’ati (CAGR) 9,7 foizga o‘sishi kutilmoqda. Kiberxavfsizlik texnologik o’sishning tez sur’atlari tufayli uzoq vaqtdan beri diqqat markazida bo’lib kelgan. COVID-19 pandemiyasi va natijada hayotning deyarli barcha jabhalarini raqamlashtirish kiberxavfsizlik bozorini kutilganidan ham tezlashtirdi.

Kiberxavfsizlikning ahamiyati

Tesco va Yahoo bilan ko’rganimizdek, kiberhujumlar nafaqat moliyaviy jihatdan qimmatga tushadi. Turli xil huquqiy, tartibga soluvchi va brend obro’siga oid muammolar mavjud.

Sog’liqni saqlash sohasidagi HIPAA va ma’lumotlar maxfiyligi uchun GDPR kabi yangi qoidalar mijozlar (yoki bemor) ma’lumotlarini saqlaydigan tashkilotlardan ma’lum xavfsizlik jarayonlari va texnologiyalariga ega bo’lishini talab qiladi. Masalan, HIPAA identifikator va kirishni boshqarish vositalarini, shuningdek shifrlashni talab qiladi. Ushbu talablarga rioya qilmaslik katta miqdorda jarimaga olib keladi. Shuningdek, u kompaniyalarni sudga ochib beradi.

Yaxshi tatbiq etilgan kiberxavfsizlik qoplamasi kompaniyalarga hatto uzilishlar va tabiiy ofatlar paytida ham eng muhim xizmatlarini taklif qilish imkonini beradi. Bu mijozlarga ishonch va sodiqlikni uyg’otadi va pul oqimiga juda jiddiy ta’sir ko’rsatmasligini ta’minlaydi.

Bundan tashqari, kompaniya duch keladigan hujum yuzasi dinamikdir. U doimiy ravishda o’sib bormoqda, chunki elektron pochtadan tortib ma’lumotlar serverlarigacha kompaniya infratuzilmasi ichida bulutga o’tadi. Foydalanuvchilar tizimga bir nechta qurilmalardan kirishlari mumkin. Inson xatosi ehtimoli har qachongidan ham ko’proq. Tashkilotning rivojlanishiga yordam beradigan texnologik murakkablik, shuningdek, xakerlarga hujumlarini kuchaytirishga imkon beradi. Yangi zaifliklar yangi va eski apparat va dasturiy ta’minotda qayd etilgan. Shu sababli, ushbu hayajonli, ammo xavfli o’zgarishlarni qoplash uchun kiberxavfsizlik talab qilinadi.

Bugungi kunda kiberxavfsizlikning eng katta tahdidlari qanday?

Kiberxavfsizlik tahdidlari o’sha paytda bozorda qo’llanilgan texnologiyalar shaklida namoyon bo’ladi. 2022 yilda tashkilotlar e’tibor berishi kerak bo’lgan eng katta kiberxavfsizlik tahdidlari:

1. Zararli dasturiy ta’minot

Zararli dastur ma’lumotlarni o’g’irlash yoki yo’q qilish uchun mo’ljallangan. Bu eng keng tarqalgan kiber tahdidlardan biridir. Zararli dastur odatda elektron pochta ilovasi va qonuniy ko’rinadigan yuklab olish havolalari orqali tarqatiladi.

Har xil turdagi zararli dasturlarga quyidagilar kiradi:

• Viruslar: Viruslar o’zini-o’zi ko’paytiruvchi dasturlar bo’lib, ular inson virusi kabi toza fayllarga biriktiriladi. Kompyuter virusi qonuniy dasturlarni o’zgartirish va o’z kodini kiritish orqali o’zini nusxalaydi. Infektsiyalangan fayllar «infektsiyalangan» deb ataladi. Masalan, 2000 yildagi ILOVEYOU virusi zararsiz matnli fayl sifatida 10 million kompyuterga tarqaldi va taxminan 15 milliard dollar zarar keltirdi.
• Troyanlar. Troyanlar qonuniy dasturiy ta’minot sifatida yashiringan zararli dasturlardir. Ular o’zlarini takrorlamaydilar va beparvo qurbon troyanni ishga tushirganda zarar qilmaydi. Misol tariqasida 2018 yilda AQSh Ichki xavfsizlik departamenti tomonidan eng murakkab va xavfli zararli dasturlardan biri deb e’lon qilingan Emotet troyanini keltirish mumkin.
• Spyware: Spyware – bu faqat ma’lumot to’plash va uni tajovuzkor uchun ochiq bo’lgan boshqa qurilma yoki dasturga yuborish uchun yaratilgan zararli dastur. Eng keng tarqalgan josuslik dasturi odatda o’rnatilgan qurilmadagi barcha foydalanuvchi faoliyatini qayd qiladi. Bu tajovuzkorlarning kredit karta ma’lumotlari kabi nozik ma’lumotlarni topishiga olib keladi. So’nggi paytlarda Pegasus josuslik dasturlari butun dunyo bo’ylab yetakchi siyosatchilar, biznes rahbarlari, jurnalistlar va faollar qurilmalarida topilgani tufayli mashhur bo’ldi.
• Reklama dasturi: Adware (reklamani qo’llab-quvvatlovchi zararli dastur) – bu qurilmada, ba’zan nazorat qilib bo’lmaydigan miqdorda reklamalarni ko’rsatadigan keraksiz dastur. Ular odatda foydalanuvchi ruxsatisiz qurilmaga o’rnatiladi. Ular troyanlar va josuslik dasturlari kabi katta xavf tug’dirmasa-da, ular foydalanuvchi tajribasiga salbiy ta’sir qiladi va qurilma, ilova yoki brauzerni sekinlashtiradi. Avast mobil tahdidlar guruhi 2021-yilda Android qurilmalari uchun eng jiddiy tahdidlardan biri sifatida reklama dasturlarini aniqladi.
• Qurtlar: qurtlar xavfliroq virus turidir. Virus o’rnatilishi kerak bo’lsa-da, qurtlar xavfsizlik zaifliklaridan foydalanadi. Ular inson aralashuvisiz tezda o’zlarini ko’paytiradilar. Masalan, 2004 yilda Mydoom qurti 38 milliard dollarga yaqin zarar keltirgan.