Politsiya gumondorlarni Google’ning geolokatsiya ma’lumotlaridan foydalanib qidirmoqda.
AQSh politsiyasi Google foydalanuvchilarining joylashuv ma’lumotlar bazasidan foydalanib, jinoyat joyi yaqinida bo’lgan gumondorlarni qidirmoqda.
Huquqni muhofaza qilish organlari jinoiy tergovlarda internet kompaniyalariga tobora ko’proq murojaat qilmoqda. Ushbu xizmatlar foydalanuvchilar nima qilishi, qayerga borishi, nimani o’qishi, tomosha qilishi va yeyishi haqida juda ko’p ma’lumot to’playdi, bu esa ularni politsiya uchun haqiqiy xazina qiladi. The New York Times gazetasi keltirgan Google’da ishlaydigan manbaning so’zlariga ko’ra, so’nggi olti oy ichida huquqni muhofaza qilish organlaridan foydalanuvchi ma’lumotlarini so’rash soni tez sur’atlar bilan o’sdi. Yillar davomida texnologiya kompaniyalari foydalanuvchi ma’lumotlarini sud qarori bilan huquqni muhofaza qilish organlariga topshirib kelishgan. Biroq, The New York Times manbasining xabar berishicha, endi bitta buyurtma o’nlab foydalanuvchilarning joylashuv ma’lumotlarini olish uchun yetarli.
Ba’zan «geofences» (geo – yer va offence – jinoyat degan ma’noni anglatadi) deb ataladigan ushbu orderlar politsiya tomonidan boshqa dalillar bo’lmagan taqdirda gumondorlarni qidirish uchun ishlatiladi. Ushbu orderlarga asoslanib, Google huquqni muhofaza qilish organlariga ma’lum bir vaqtda ma’lum bir joyda bo’lgan smartfonlar haqidagi Sensorvault ma’lumotlar bazasidan ma’lumotlarni taqdim etadi.
Geofencing qo’llanilishining yorqin misoli o’tgan yilning dekabr oyida qotillikda gumon qilinib hibsga olingan Arizona shtati fuqarosi (AQSh) ishi bo’lishi mumkin. Xorxe Molina faqat bitta ma’lumot asosida gumondorga aylandi: uning telefonidagi geolokatsiya ma’lumotlari jinoyat sodir etilgan paytda u yaqin atrofda bo’lganligini ko’rsatdi. Qo’shimcha dalillar orasida Molinaga tegishli deb taxmin qilingan Honda Civic avtomobilidan o’q uzilganini yozib olgan kuzatuv kamerasi tasvirlari ham bor edi. Otishma sodir etgan shaxsning yuzi va davlat raqami tasvirda ko’rinmadi.
Ayblanuvchi bir hafta hibsda saqlandi, shundan so’ng u qo’yib yuborildi. Ish bo’yicha Molinaning aybsizligini isbotlovchi yangi dalillar paydo bo’ldi.
Vashington shtati bosh prokurori Geri Ernsdorffning so’zlariga ko’ra, texnologiya kompaniyalaridan olingan ma’lumotlarni jiddiy dalil deb hisoblash mumkin emas. «Bu kimdir haqiqatan ham aybdor ekanligining ishonchli isboti emas. Biz Google u yerda [jinoyat joyi yaqinida — tahr.] bo’lganini aytgani uchun kimnidir ayblamaymiz», deb ta’kidladi prokuror.
Google’ning geolokatsiya ma’lumotlaridan foydalangan holda jinoyat joyi yaqinida gumonlanuvchilarni qidirish amaliyoti birinchi marta Shimoliy Karolinadagi FQB agentlari tomonidan 2016-yilda qo‘llanilgan, deb xabar berdi manba The New York Times nashriga. O‘shandan beri u Florida, Kaliforniya, Minnesota va Vashington kabi turli shtatlardagi mahalliy huquqni muhofaza qilish organlari tomonidan keng qo‘llanila boshlandi. Manbaning so‘zlariga ko‘ra, faqat 2019-yilda Google bir hafta ichida bunday ma’lumotlar uchun 180 ta so‘rov olgan.
